Phân loại Passer iagoensis

Tranh phác họa con đực của John Gould

Mẫu vật của Passer iagoensis được Charles Darwin thu thập lần đầu tiên tại điểm dừng chân đầu tiên tại đảo Santiago (St. Iago), trong hành trình thứ hai của tàu HMS Beagle.[2] Loài này được nhà động vật học John Gould mô tả năm 1837 trong Kỷ yếu của Hiệp hội Động vật học Luân Đôn với danh pháp Pyrgita iagoensis.[8] Vào thời điểm Gould viết cuốn The Zoology of the Voyage of H.M.S. Beagle cùng với Darwin và ba nhà động vật học khác vào năm 1841, ông đã xếp P. iagoensis vào chi Passer, và điều này được giữ nguyên tới bây giờ.[2][5] Chi này chứa ít nhất 20 loài sẻ Cựu Thế giới, trong đó có sẻ nhà và Passer hispaniolensis.[9]

Trong chi Passer, P. iagoensis được coi là một trong những loài thuộc nhóm rufous sparrow ở châu Phi.[3] Những loài chim này thường được coi là loài riêng biệt cho đến khi Reginald Ernest Moreau, viết trong Check-list of the Birds of the World năm 1962, gộp P. iagoensis và nhóm rufous sparrow ở lục địa thành một loài duy nhất Passer motitensis.[2] Cách phân loại này được áp dụng cho đến khi J. Denis Summers-Smith, một chuyên gia thế giới về chim sẻ, lập luận vào những năm 1980 rằng P. iagoensis có nhiều điểm khác biệt về hình thái và hành vi, cũng như sự khác biệt giữa nhóm rufous sparrow ở khoảng cách khoảng 5.000 km (3.100 mi). Ông cho rằng những điều này là đủ căn cứ để tái xác định trạng thái loài.[2][9][10] Các nghiên cứu về DNA ty thểnhân cho rằng P. iagoensis có thể là họ hàng gần với sẻ nhà và P. hispaniolensis, chứ không phải nhóm rufous sparrow.[11]

Nhà điểu học người Pháp Émile Oustalet mô tả một mẫu vật thu thập ở Branco năm 1883 và cho biết đây là loài tách biệt Passer brancoensis.[2][12] Trong khi đó, W. R. P. Bourne lại công nhận mẫu vật này là phân loài Passer iagoensis brancoensis với tuyên bố đã quan sát thấy sự khác biệt giữa các cá thể P. iagoensis từ các hòn đảo khác nhau.[13] Theo Bourne, các cá thể P. i. iagoensis phân bố trên các hòn đảo nhiều cây cối rậm rạp ở phía nam có màu sẫm hơn và lớn hơn, và đồng thời cũng có hành vi giống sẻ nhà và P. hispaniolensis, cạnh tranh với chúng tốt hơn trong môi trường sống đang bị con người thay đổi.[13] Sau đó, ông viết rằng các biến thể mà ông nhìn thấy có hai xu hướng lớn: màu ngày càng sẫm khi về phía nam và kích thước nhỏ hơn ở xa bờ biển lục địa.[14] Charles Vaurie đã kiểm tra sự khác biệt về bộ lông và kích thước mẫu vật trong các viện bảo tàng lớn và không tìm thấy bất kỳ biến thể đáng kể nào. Cả Vaurie lẫn Summers-Smith đều không công nhận bất kỳ phân loài nào.[2][15]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Passer iagoensis https://www.iucnredlist.org/species/22718202/94572... https://doi.org/10.2305%2FIUCN.UK.2016-3.RLTS.T227... https://www.biodiversitylibrary.org/bibliography/1... https://archive.org/details/sparrowsstudyofg0000su... https://species.wikimedia.org/wiki/Passer_iagoensi... http://www.arkive.org/%7B%7B%7B1%7D%7D%7D/%7B%7B%7... https://animaldiversity.org/accounts/Passer_iagoen... https://web.archive.org/web/*/www.arkive.org/wd/pa... https://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?avibaseid=... http://datazone.birdlife.org/species/factsheet/227...